رابطه مخارج بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی، صندوق بیمه بیکاری و رشد اقتصادی در ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار اقتصاد دانشگاه پیام نور

چکیده

با بروز نوسانات اقتصادی و مشکلاتی مانند سیل، زلزله، کرونا و تحریم­های اقتصادی، توجه به اقشار آسیب پذیر و اهمیت نقش سازمان تامین اجتماعی و صندوق بیمه بیکاری برای پوشش نیازمندان بیشتر نمایان شده است. اما سوال اساسی این است که این دو نهاد ، تا اندازه­ای می‌توانند برای کنترل بیکاری، توزیع درآمد، رفاه و تامین اجتماعی جامعه مثمر ثمر باشند و در مقابل، چقدر از  متغیرهای کلان اقتصادی تاثیر می‌پذیرند؟ برای‌این منظور و با توجه به رابطه تئوریکی متقابل بین این نهادها و رشداقتصادی، در این مطالعه به بررسی رابطه مخارج بیمه‌ای نهادهای فوق با رشد اقتصادی در دوره‌1370 تا ‌1398 ‌در قالب یک مدل خودرگرسیون برداری(VAR)  پرداخته شده‌است. یافته­های این مطالعه وجود رابطه بلندمدت بین مخارج دو نهاد مذکور و رشد اقتصادی را تایید می­کند، به طوری که واکنش مخارج بیمه‌ای تامین اجتماعی به تغییرات و تکانه‌های تولید ناخالص داخلی، گرچه نوسانی و هم جهت بوده اما پس از سه دوره، به سوی نوسانات میرا حرکت می‌کند. در نقطه مقابل، واکنش رشد به تکانه های مخارج تامین اجتماعی بسیار  کم دامنه ومیرااست. همچنین واکنش مخارج صندوق بیمه‌بیکاری به تغییرات و تکانه‌های تولید ناخالص داخلی بیشتر و در عین حال با نوساناتی میرا قابل مشاهده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Relationship between Social Security Organization Insurance Expenditures, Unemployment Insurance Fund and Economic Growth in Iran

نویسنده [English]

  • kamran mani
F
چکیده [English]

   With the emergence of economic fluctuations and problems such as floods, earthquakes, coronas and economic sanctions, the importance of the role of the Social Security Organization and the Unemployment Insurance Fund to cover the needy has become more apparent. But the question is, to what extent can these two be effective in controlling unemployment, income distribution, welfare and social security of society, and in contrast, how much are they affected by macroeconomic variables? For this purpose and considering the theoretical relationship between these institutions and economic growth, the relationship between insurance expenditures of these institutions and economic growth in the period 1991 to 2019 ‌ in the form of a vector auto-regression (VAR) model was studied. The findings of this study confirm the existence of a long-term relationship between the expenditures of the two institutions and economic growth, so that the response of social security insurance expenditures to changes in GDP, although fluctuating and directional, but after three periods, toward fluctuations. Mira moves. In contrast, the growth response to social security spending shocks is very limited and inherited. The reaction of Unemployment Insurance Fund expenditures to changes and shocks in GDP is also more visible and with damp fluctuations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • auto regression model؛ Unemployment rate؛ Social Security؛ Unemployment Insurance Fund؛ Economic Growth JEL classification: G22
  • H55
  • O41
ابراهیم خانی محسن (1394)، "بررسی عوامل موثر بر بهینه سازی بیمه‌بیکاری در سازمان تامین‌اجتماعی (استان زنجان"، اخبار تامین اجتماعی، شماره 2
اخوان بهبهانی، علی ، مسعودی اصل، ایروان (1396)، "اصول و مبانی بیمه های اجتماعی".تهران: موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی
اخوان بهبهانی علی (1396) ،" بررسی وضعیت سازمان تأمین اجتماعی و ضرورت اصلاحات بنیادی در آن"،تهران، مرکز پژوهشهای مجاس شورای اسلامی، شماره مسلسل: 15551
اکبر پور روشن نرگس (1399)، "تأثیرات بحران کرونا برسازمان تأمین اجتماعی"، تهران ، موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی
اکبر پور روشن نرگس (1399)،" نگاهی از بیمه شدگان بیکار شده سازمان تامین اجتماعی از بحران کرونا"،تهران ،موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی
التجایی ابراهیم وسلیمی مهدی (1392)،" رابطه میان مخارج بیمه های اجتماعی و رشد اقتصادی در ایران"، تهران پژوهشنامه بیمه، سال بیست و هفتم،  شماره 3، پاییز 1392
باصری بیژن و پوریا عمادی(1387)، "تحلیل آثار مخارج تامین‌اجتماعی بر بهره‌وری نیروی کار و رشد اقتصادی در ایران"، فصلنامه علوم اقتصادی، شماره 3
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، "گزارش اقتصادی و ترازنامه"، تهران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، شمارگان 1381 تا 1396
. پناهی بهرام (1383)،"مباحث نظری : نظام تامین اجتماعی و اقتصاد بازار"، مجله رفاه اجتماعی، 12، 40-11
تاج مزینانی علی اکبر، شیرین آبادی، علی (1394)، "چالش های برنامه رفاهی بیمه بیکاری در ایران"، پژوهشنامه اقتصادی، 25، 124-93
تودارو مایکل و سی اسمیت، ترجمه شهنام طاهری (1393)، توسعه اقتصادی، تهران، نشر هستان
حسینی سید رضا (1388)، "تامین اجتماعی و رشد و توسعه اقتصادی"، دوفصلنامه جستارهای اقتصادی،ص 82- 61
حق جو ناصر(1381)، " رفاه اجتماعی و توسعه "، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال ششم، صص 87- 75
دفتر آمار و محاسبات اقتصادی و اجتماعی سازمان تامین‌اجتماعی (1397)،"سالنامه آماری سازمان تامین اجتماعی"، تهران  سازمان تامین اجتماعی
دفتر آمار و محاسبات اقتصادی و اجتماعی سازمان تامین‌اجتماعی (1397)،" سازمان تامین‌اجتماعی از نگاه آمار (90-1340)"، تهران، سازمان تامین اجتماعی
رهبری مریم (1399)، "ارزیابی اثرات شیوع ویروس کرونا بر بخشهای مختلف، تجربه کشورهای منتخب، سیاستهای پیشنهادی"، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، گزارش 369
زارع حسین، رضا کاشف و مژگان آزادی (1398)، نظامهای مستمری چند لایه تامین اجتماعی، مرکز مطالعات و پژوهش های بنیادی انقلاب اسلامی
سبحانیان،سید محمد هادی (1395)،" نظام رفاه و تأمین اجتماعی در ایران؛برخی چالشها و راهکارهای برونرفت از آنها،" موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی
سبحانیان سید محمد هادی و احسان آقا جانی معمار (1396)،"تبیین آثار رکود تورمی بر صندوق های بیمه تأمین اجتماعی"، موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی
کریمی مظفر(1392)، زمینه های تاریخی پیدایش تامین اجتماعی در ایران ، فصلنامه تامین اجتماعی ، دوره 12 ، 1392
گرجی پوراسماعیل، (1395)، "اسناد سیاستی نظام تأمین اجتماعی چندلایه کشور"، موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی
طهماسخانی زینب (1397)، "بررسی اقتصادی صندوق بیمه بیکاری" ، دانشگاه پیام نور کرج
مدرسی زهره  ،داودی، آزاده(1395) "بررسی تطبیقی نظام بیمه بیکاری در ایران و کشورهای منتخب"، مجله اقتصادی
مشایخی مهرنوش و محسن ریاضی (1382)،"تاثیر ئ تاثر متقابل تامین اجتماعی و اشتغال در سالهای 1380-1375،" فصلنامه تامین اجتماعی، سال پنجم شماره پانزدهم
مرکز آموزش و توسعه بیمه ایران،  (1394) ،" اصول و کلیات بیمه "، شرکت  بیمه ایران
نیکوپور، حسام و محسن ریاضی (1383)، "سازمان تأمین اجتماعی و رشد و توسعه اقتصادی"، فصلنامه تأمین اجتماعی
شماره 19 .
- Baguelin, O. and D. Remillon (2014). Unemployment Insurance and Management of the Older Workforce in a Dual Labor Market: Evidence from France, Labour Economics, Available online 16 April.
- Bahmani M., and T.J.A. Brooks, (2003), New Criteria for Selecting the Optimum Lags in Johansen's Cointegration Technique, Applied Economics, 35, 875-880.
Blanchard ,Olivier and Stanley Fischer(1989), Lectures on Macroeconomics, The MIT Press
Den Butter Frank a.g.and udo Kock, social security, economic growth and poverty, new social policy agendas for Europe and asia: challenges, experiences, lessons (world bank,Washington dc)pp 249-263.
Gongcheng ,Zheng and Wolfgang Scholz(2019), Global social security and economic development: Retrospect and prospect, International Labour Organization 2019, ISSN: 2227-4405
Damon J., (2016), The socio-economic impact of social security, International Social Security Association ISSA(2016)
Koenig Gary, Al Myles (2013). Social Security’s Impact on the National Economy, AARP Public Policy Institute, AARP Public Policy Institute 601 E Street, NW, Washington, DC 20049
Kuo-Ting Hua(2018), Social Security, Retirement and Economic Growth, Theoretical Economics Letters, 3481-3491
Justino Patricia (.2003) social security in developing countries: myth or necessity? evidence from INDIA Poverty Research Unit at Sussex University of Sussex Falmer, Brighton, prus working paper NO. 20
Qi Gu, Du Wenyuan, Chen Jia(2019), A Study on the Impact of Social Security on Economic Growth in China, Advances in Social Science, Education and Humanities Research (ASSEHR), volume 314
Samuelson PA · )1975(, “Optimum Social Security in a Life-Cycle Growth Model” , International Economic Review,Vol. 16, No. 3
Scholz, W. (2015), “Financing social security out of contributions: About origins, present discussions and prospects of a success story”, in International Social Security Review, Vol. 68, No. 4.
Gongcheng, Z.; Scholz, W., (2019),Global social security and economic development:Retrospect and prospect, I LO Asia-Pacific Working Paper Series