توسعه مالی و اثربخشی سیاست‌های پولی ضد تورمی در ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

رشد روزافزون دانش بشر و آثار گسترش آن بر ابعاد مختلف اقتصاد، اگرچه افزایش رفاه جوامع را به­ دنبال داشته، لیکن با تأثیرگذاری بر ساز و کارها، کارکرد بسیاری از ابزارهای سیاست اقتصادی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. بی­ شک سیستم ­های مالی نیز با دربرگیری طیف گسترده­ای از بازارها و واسط­ه ای مالی، از این مهم دور نمانده­ اند. لذا در این مطالعه، با توجهِ ویژه به سیاست­ های پولی ضد تورمی در ایران، تأثیر توسعه مالی بر اثر بخشی سیاست­ های پولی بررسی می­شود. برای این منظور، ضمن بررسی تأثیر سیاست­ های پولی به­ کارگیری دو ابزار پایه پولی و نرخ بهره با هدف کنترل تورم، به­ صورت مجزا و در قالب مدل های خود بازگشت با وقفه­ های توزیعی برای دوره 1368:1 تا 1395:4 در ایران، اثربخشی هر سیاست با استفاده از مدل­ های رگرسیون غلتان، طی زمان استخراج شده و نتایج مجدداً در مدل خود بازگشت با وقفه ­های توزیعی دیگری بر روی شاخص توسعه مالی برآورد می ­شود. بررسی ضرایب برآوردی حاکی از اثر کاهنده شاخص توسعه مالی بر اثربخشی سیاست­ های پولی است، به این مفهوم که با توسعه سیستم ­های مالی و افزایش روش­ های دسترسی به تأمین سرمایه، سیاست­ های پولی تغییر پایه پولی و تغییر نرخ بهره، تأثیر کمتری بر نرخ تورم خواهند داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Financial Development and Effectiveness of Anti-Inflationary Monetary Policies in Iran

نویسندگان [English]

  • Neda Reihani Moheb Seraj 1
  • Mohammad Ali Falahi 2
  • Mohammad Taher Ahmadi Shadmehri 3
1 F
2 D
3 A
چکیده [English]

Increasing growth of human knowledge and the effects of its expansion on the various dimensions of economy has increased the welfare of societies. It has affected the function of many economic policy instruments by influencing mechanisms. In this paper, the impacts of financial development on the effectiveness of monetary policy have been observed with special attention to anti-inflationary monetary policies in Iran. For this purpose, we examined the effects of monetary policies using the two instruments of monetary base and interest rates with the aim of controlling inflation, separately. Moreover, in the autoregressive distributed lags models for the period 1368:1 to 1395:4, the effectiveness of each policy has been extracted over time by the rolling regression models. The results again re-estimated in another autoregressive distributed lags model based on the financial development indicator. The coefficients showed from the computed regression demonstrates the decreasing effect of the financial development indicator on the effectiveness of the monetary policies, in the sense that with the development of the financial systems and increasing the methods of access to capital, the impacts of monetary policies of monetary base change and interest rates change on the inflation will be decreased. 

کلیدواژه‌ها [English]

  •   Financial Development
  • Inflation
  • Monetary Policy
  • Rolling Regression
  • Principal Components Analysis
  • Iran. JEL Classification: E31
  • E44
  • E52
  • G20

مراجع

ابوترابی، محمدعلی (1393). مطالعه زیرساخت­های تعیین­کننده اثربخشی توسعه مالی بر رشد اقتصادی در ایران، پایان­نامه دکتری، دانشگاه فردوسی مشهد، صص 16 و 19.
اسلاملوئیان، کریم و خلیل نژاد، زهرا (1394). بررسی رابطه انحرافات نرخ ارز و ماندگاری تورم در ایران. فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، شماره 21، پاییز 94، صص 153-191.
باجلان، علی اکبر، بیات، روح­الله و انصاری سامانی، حبیب (1397). نقش توسعه مالی در اثربخشی سیاست پولی در طی چرخه­های تجاری: کاربردی از الگوی مارکوف-سوئیچینگ. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، سال هجدهم، شماره 4، صص 187-216.
پورمحمدی، سیده ساجده، طهرانچیان، امیرمنصور و راسخی، سعید (1397). توسعه مالی و اثرگذاری سیاست­های پولی بر تولید ناخالص داخلی در اقتصاد باز، پژوهشنامه اقتصاد کلان، دوره سیزدهم، شماره 26، صص 13-32.
پیرانی، خسرو و کوروش پسندیده، حسین (1381). مطالعه تجربی رابطه بین نرخ ارز و تورم در ایران، پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی، سال اول، شماره 4، صص 61-81..
پورکاظمی، محمدحسین، بیرانوند، امین و دلفان، محبوبه (1394). تعیین عوامل تأثیرگذار بر تورم و طراحی سیستم هشداردهنده تورم شدید برای اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، سال بیست و سوم، شماره 76، زمستان 1394، صص 145-166.
جهانگرد، اسفندیار و علی عسگری، سارا (1390). بررسی اثر توسعه مالی بر کارایی سیاست پولی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، فصلنامه تحقیقات مدل­سازی اقتصادی، شماره 4، صص 147-169.
خلیلی عراقی، منصور، برخورداری دورباش، سجاد و گلوانی، امین (1398). بررسی تأثیر توسعه مالی بر کارایی سیاست پولی و هدف­گذتری تورمی، فصلنامه پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 10، شماره 39.
خلیلی عراقی، منصور، برخورداری دورباش، سجاد و گلوانی، امین (1399). تببین رابطه بین توسعه مالی و کارایی سیاست پولی با استفاده از شاخص ترکیبی فازی، مجله تحقیقات اقتصادی، دوره 55، شماره 3، 132: 585-608.
رضائی، غلامرضا، شهرستانی، حمید، هژبر کیانی، کامبیز و مهرآرا، محسن (1398). تأثیر سیاست پولی بر شکنندگی بازار پول در اقتصاد ایران، فصلنامه اقتصاد و الگوسازی دانشگاه شهید بهشتی، زمستان 1398، صص 27-56.
زنگنه، ایمان، اکبری مقدم، بیت­اله و میرزاپورباباجان، اکبر (1399). تأثیر توسعه مالی بر کارایی سیاست پولی با لحاظ تراز تجاری: رهیافت الگوی کالمن فیلتر، نشریه اقتصاد مالی، دوره 14، شماره 51، صص 195-220.
طیبی، کمیل، سامتی، مرتضی، عباسلو، یاسر و اشراقی، فرشته (1388). اثرات آزادسازی و توسعه مالی بر رشد اقتصادی کشور، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی­های اقتصادی سابق)، دوره 6، شماره 3، صص 55-78.
Apanisile, OT. & Osinubi, TT. (2020). Financial development and the effectiveness of monetary policy channels in Nigeria: A DSGE Approach, Journal of African Business, Volume 21, 193-214.
Angelini, I. & Cetorelli, N. (2000). Bank competition and regulatory reform: The case of the Italian banking industry, BANCA DITALIA, No 380, October.
Bandiera, Luca (2004). Monetary policy, monetary areas and financial development with electronic money, International Monetary Fund.
Bredin, D., Fitzpatrick, T. & Reilly, G.O. (2002). Retail interest rate pass-through: The Irish Experience, The economic and social review, Vol 33, No 2, pp 223-246.
Caglayan, M., Kocaaslan, O. K. & Mouratidis, K. (2016). Financial depth and the asymmetric impact of monetary policy, MPRA Paper, No. 75250.
Caprio, Jr. (1996). Banking on financial reform? A case of sensitive dependence on initial conditions, In Caprio, Jr. G., Atiyas, I. & Hanson, J.A. (Ed.) Financial Reform Theory and Experience, Cambridge: Cambridge University Press. pp. 49-63.
Claessens, S. (2009). Competition in the financial sector: overview of competition policies, International Monetary Fund Working Paper, 45: 1-35.
Claessens, S., Demirgüc-Kunt, A. & Huizinga, H. (2001). How does foreign entry affect domestic banking markets? Journal of Banking and Finance, 25: 891-911.
Cottarelli, C. & Kourelis, A. (1994). Financial structure, bank lending rates, and the transmission mechanism of monetary policy, International Monetary Fund Staff Papers, 41(4): 587-623.
Demirguc-Kunt, A. & Detragiache, E. (1998). Financial liberalization and financial fragility, World Bank Policy Research Working Paper.
Disyatat, P. & Vongsinsirikul, P. (2003). Monetary policy and the transmission mechanism in Thailand, Journal of Asian Economics, 14 (3): 389-418.
Effiong, E., Esu, G. & Chuku, C. (2017). Financial development and monetary, MPRA Paper, 31May.
Gertler, M. & Rose, A. (1996). Finance, public policy, and growth. In Caprio, Jr., G., Atiyas, I., and Hanson, J. Financial reform theory and experience, Cambridge: Cambridge University Press. pp. 13-45.
Ghazali, N.A. & Rahman, A.A. (2001). Monetary policy, development of financial market and banking lending: an analysis of the bank-lending channel in Malaysia, Malaysian Management Journal, 5 (1&2): 119-137.
Goyal, R., Marsh, C., Raman, N., Wang, S. & Ahmed, S. (2011). Financial deepening and international monetary stability, IMF Staff Discussion Note16.
Hanson, J.A. (1996). An open capital account: A brief survey of the issues and the results. In Caprio, Jr. G. Atiyas, I Hanson, J. A. (eds.) Financial Reform: Theory and Experience. Cambridge: Cambridge University Press: 323-356.
Hylleberg, S., Engle, RF., Granger, CWJ. & Yoo, S. (1990). Seasonal integration and cointegration, Journal of Econometrics 44: 215–238.
Iacoviello, M. & Minetti, R. (2008). The credit channel of monetary policy: Evidence from the housing market. Journal of Macroeconomics, 30 (1): 69-96.
International Monetary Fund. (2005). Indicators of financial structure, development and soundness in Financial Sector Assessment, A Handbook, chapter 2.
Llewellyn, D. (1992). Financial innovation: a basic analysis. In Cavanna, H. (ed.) Financial innovation. London: Routledge, 1-51.
Ma, Yong & Lin, Xingkai (2016). Financial development and the effectiveness of monetary policy, Journal of Banking & Finance.
McCallum, B. (1984). Monetarist Rules in the Light of recent Experience, American Economic Review, 74.
Mishkin, F. S. (2013). The economics of money, banking, and financial markets, 10th ed. USA: Pearson Education Limited.
Mishra, P.K. Pradhan, B.B. (2008). Financial innovation and effectiveness of monetary policy [online]. Available from: http://papers.ssrn.com /sol3/papers.cfm?abstract_id=1262657 [Accessed 5th August 2010].
Northcott, C. A. (2004). Competition in banking: A review of the literature, Bank of Canada Working Paper.
بررسی مسائل اقتصاد ایران
دوره 8، شماره 2 (شماره پیاپی:16)
پاییز و زمستان ۱۴۰۰
بهمن 1400
صفحه 189-223

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 03 آبان 1400
  • تاریخ بازنگری: 19 آذر 1400
  • تاریخ پذیرش: 01 دی 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار