تحلیل وضعیت مصرف آب در صنایع استان یزد

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اقتصاد، دانشگاه یزد

2 استادیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد

چکیده

آب به عنوان کالای نهایی ضروری در مصارف خانگی و به عنوان نهاده یا کالای واسطه‌ای مهم در تولید استفاده می‌شود. ارزش آب در تولید را می‌توان به توانایی‌اش در ایجاد کالاها و خدمات نسبت داد. استان یزد یکی از استان‌های صنعتی و همچنین یکی از استان‌های کم آب کشور به حساب می‌آید. در همین راستا، پژوهش حاضر به تحلیل وضعیتِ آب مصرفیِ صنایع استان یزد طی دوره 1374-1394 می‏پردازد. در حالی که میانگین رشد صنعتِ استان یزد تقریباً 9 درصد بوده، این بخش میانگین رشد 29 درصدی را در مصرف آب به خود اختصاص داده که وضعیت نامناسب مصرف و مدیریت آب را نشان می‌دهد. برآورد تابع تولید با استفاده از رگرسیون داده‌های تابلویی نشان می‏دهد که ارزش تولید نهایی آب در صنعت استان یزد بسیار بالاتر از قیمت پرداختی است. بنابراین اولاً بخش صنعت از پایین بودن بهای آب سود ویژه‌ای (رانت) دریافت می‌کند و ثانیاً پدیده‏هایِ توسعه صنایع پرآب‏خواه و عدم مدیریت صحیح منابع آبی قابل توضیح است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessing water consumption in Yazd province industries

نویسندگان [English]

  • hassan mohebbi 1
  • Habib Ansari Samani 2
  • Mehdi Hajamini 2
1 Master of Economics, Yazd University
2 Assistant Professor, Faculty of Economics, Management and Accounting, Yazd University
چکیده [English]

Water is an essential goods for household and also an important input or intermediate product for firms. The value of water in production can be attributed to its ability to create goods and services. Yazd province is one of the industrial provinces as well as one of the low water provinces of the country. Therefore, the present study investigates water consumption in Yazd province industries during the period 1995-2015. While the value added of industry has grown on average about 9 percent annually, water consumption is increased approximately 29 percent that reflecting inadequate water consumption and management. Production function estimated using panel data regression. The findings show that the value of marginal product of water in Yazd province industries is much higher than the price paid. First the industry sector receives a rent from the low price of water, and second, the problem of water-intensive industry development and the improper management of water resources can be explained.

کلیدواژه‌ها [English]

  • water resources
  • industry
  • value added
  • factors of production
  • value of marginal product JEL Classification: L00
  • Q25
اسعدی، محمدعلی. خلیلیان، صادق. و موسوی، سیدحبیب‌الله. (1398). تعیین ارزش اقتصادی آب در مزارع گندم و کلزا (مطالعه نمونه‌ای: شبکه آبیاری دشت قزوین). فصل‌نامه مهندسی منابع آب، 12(40)، 137-148.
امیرنژاد، حمید. فاضلیان، سکینه. و حسینی یکانی، سیدعلی. (1397). تعیین ارزش اقتصادی آب در تولید برنج مرغوب و پرمحصول (مطالعه موردی دشت بهشهر استان مازندران). فصل‌نامه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 10 (3)، 241-260.
پیری، حلیمه. و حیدری، ملیحه. (1397). برآورد تابع تقاضا و ارزش اقتصادی آب در تولید سورگوم علوفه‌ای در منطقه سیستان. فصل‌نامه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 10 (2)، 121-134.
پیله‌وری، عسل. و رحمتی، محمدحسن. (1395). حل معماهای بهره‌وری با تخمین نااریب تابع تولید صنعتی در ایران. تحقیقات اقتصادی، 51 (4)، 801-830.
تهامی‌پور، مرتضی. (1396). ارزش اقتصادی، رویکرد مدیریت تقاضای آب در مصارف صنعتی مطالعه موردی: صنایع تولید مواد شیمیایی. دو ماه‌نامه آب و فاضلاب، 28 (1)، 74-83.
سازمان هواشناسی کشور (1394)، www.irimo.ir.
شیرانی فخر، زهره. (1396). برآورد کشش‌های قیمتی و تولیدی تابع تقاضای گاز طبیعی در زیر بخش صنایع تولید فلزات اساسی ایران. فصل‏نامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 8 (30)، 171-220.
قادرزاده، حامد. و جزایری، آزاده. (1397). تعیین ارزش اقتصادی و تابع تقاضای آب در تولید محصول یونجه در دشت دهگلان. فصل‌نامه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 10 (39)، 23-54.
قربانی، فهمیده. دین محمدی، مصطفی. و جباری، امیر. (1397). بررسی تأثیر ادوار تجاری بر سوددهی بانک‌های دولتی و خصوصی در ایران (طی دوره ۱۳۹۶-1384). بررسی مسائل اقتصاد ایران، 5(2)، 53-78.
عباس زاده تالار پشتی، زهرا. سرلک، احمد. و هژبر کیانی، کامبیز. (1398). بررسی بهره‌وری عوامل تولید در صنعت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم-تریلر استان تهران. بررسی مسائل اقتصاد ایران، 6(1)، 121-140.
عباسی‌نژاد، حسین. و وافی نجار، داریوش. (1383). بررسی کارایی و بهره‌وری انرژی در بخش‌های مختلف اقتصادی و تخمین کشش نهاده‌ای و قیمتی انرژی در بخش صنعت و حمل‌ونقل با روش TSLS در (1379-1350). تحقیقات اقتصادی، 114 (66)، 113-137.
گلزاری، زهرا. (1394). برآورد قیمت سایه‌ای آب در تولید محصولات عمده زراعی شهرستان گرگان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت کشاورزی. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
گلزاری، زهرا. اشراقی، فرشید. و کرامت‌زاده، علی. (1395). برآورد ارزش اقتصادی آب در تولید محصول گندم در شهرستان گرگان. نشریه پژوهش آب در کشاورزی، 30 (4).
مرکز آمار ایران، طرح آمارگیری کارگاه‌های صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر. (1394-1374).
Baltagi, B. (2008). Econometric analysis of panel data. John Wiley & Sons.‏
Cobb, C.W., & Douglas, P.H. (1928). A theory of production. The American Economic Review, 18(1), 139-165.‏
Revollo-Fernández, D. A., Rodríguez-Tapia, L., & Morales-Novelo, J. A. (2020). Economic value of water in the manufacturing industry located in the Valley of Mexico Basin, Mexico. Water Resources and Economics, 100138.‏
García, J.G., Contreras, F.L., Usai, D., & Visani, C. (2013). Economic assesment and socio-economic evaluation of water use efficiency in artichoke cultivation.‏ Open Journal of Accounting, 2, 45-52
Ku, S.J., & Yoo, S.H. (2012). Economic value of water in the Korean manufacturing industry. Journal of Water resources management, 26(1), 81-88.
Nahman, A., & de Lange, W. (2012). Valuing water for South African industries: A production function approach Preliminary Report. CSIR Report No 0048/A, Stellenbosch, South Africa.
Shatanawi, M., & Naber, S. (2011). Valuing water from social, economic and environmental perspective. Dialogues on Mediterranean Water Challenges: Rational Water Use, Water price versus value and lessons learned from the European water framework directive. Options Méditerranéennes A 98, 109-117
Sun, T., Huang, Q., & Wang, J. (2017). Estimation of irrigation water demand and economic returns of water in Zhangye Basin. Water, 10(1), 19.