عنوان مقاله: ریسک وقوع درگیری داخلی و نفرین سیاسی منابع نفت در ایران: با تأکید بر نقش تمرکززدایی مالی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور

2 دکتری تخصصی اقتصاد بخش عمومی

10.30465/ce.2023.43907.1845

چکیده

این مقاله با استفاده از یک مدل رگرسیون انتقال ملایم (STR)، تأثیر وفور منابع نفت را بر ریسک وقوع درگیری داخلی (فرضیه نفرین سیاسی منابع نفت) در ایران با توجه به نقش تمرکززدایی مالی طی دوره زمانی 1398-1373 مورد بررسی تجربی قرار داده است. لحاظ ‌نمودن یک تابع انتقال با یک پارامتر آستانه‌ای که بیان‌گر یک مدل دو رژیمی است، برای تصریح رابطه غیرخطی بین متغیرهای مورد مطالعه کفایت می‌کند. نتایج نشان می‌دهد که حد آستانه‌ای 14/25 درصد می‌باشد و پارامتر شیب نیز 75/12 برآورد شده است. در رژیم اول، رانت نفت، تأثیر مثبت و معناداری بر ریسک وقوع درگیری داخلی داشته است (تأیید فرضیه نفرین سیاسی منابع نفت)؛ اما با افزایش شاخص تمرکززدایی مالی و ورود به رژیم دوم، این اثرگذاری مثبت، کاهش می‌یابد. همچنین، در رژیم دوم که تمرکززدایی مالی بالاتر از حد آستانه خود می‌باشد، اثرگذاری شاخص‌های کیفیت نهادی و تمرکززدایی مالی در کاهش ریسک وقوع درگیری داخلی، تقویت و اثرگذاری نابرابری منطقه‌ای در افزایش ریسک وقوع درگیری داخلی، تضعیف می‌شود. این نتایج نشان‌دهنده نقش مهم تمرکززدایی مالی در کاهش ریسک وقوع درگیری داخلی در کشور نفتی ایران است.
طبقه‌بندی JEL:
H77, Q34, C32

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Internal Conflict Risk and Political Curse of Oil Resources in Iran: Emphasizing the Role of Fiscal Decentralization

نویسندگان [English]

  • Sahebe Mohamadian Mansour 1
  • abolghasem golkhandan 2
1 Assistants Professor, Department of Economic, Payame Noor University
2 Ph.D. in Public Sector Economics
چکیده [English]

Using a smooth transition regression (STR) model, this article empirically investigated the effect of oil resources abundance on the internal conflict risk (hypothesis the political curse of oil resources) in Iran with regard to the role of fiscal decentralization during the period of 1994-2019. Also, including a transfer function with a threshold parameter that represents a two-regime model is sufficient to specify the nonlinear relationship between the studied variables. The results show that the threshold level is 25.14 and the slope parameter is estimated at 12.75. In the first regime, oil rent had a positive and significant effect on the internal conflict risk (confirming hypothesis the political curse of oil resources); But with increase the fiscal decentralization index and entering the second regime, this positive effect decreases. Also, in the second regime, where fiscal decentralization is above its threshold, the effect of institutional quality indicators and fiscal decentralization in reducing the internal conflict risk is strengthened and the effect of regional inequality in increasing the internal conflict risk is weakened. These results show the important role of fiscal decentralization in reducing the internal conflict risk in the oil country of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oil Rents
  • Internal Conflict
  • Political Dutch Disease
  • Fiscal Decentralization
  • Smooth Transition Regression (STR) JEL Classification: C32
  • Q34
  • H77

مراجع

اصغرپور، حسین؛ احمدیان، کسری و منیعی، امید (1392). بررسی اثر بی‌ثباتی سیاسی بر رشد اقتصادی در ایران: (رهیافت غیرخطی APARCH). فصلنامه پژوهش‌ها وسیاست‌های اقتصادی، ۲۱ (۶۸)، ۱۹۴-۱۷۵.
جعفری ‌صمیمی، احمد؛ منتظری شورکچالی، جلال و تاتار، موسی. (1392). امید به زندگی و رشد اقتصادی در ایران، مدل رگرسیون انتقال ملایم. فصلنامه رشد و توسعه اقتصادی، 13، 117-128.
خانزادی آزاد؛ حیدریان، مریم و مرادی، سارا. (1397). بررسی اثرات تمرکززدایی مالی بر جذب سرمایه‌گذاری خصوصی در استان‌های ایران. اقتصاد و الگوسازی، 9(1)، 89-115.
خانزادی، آزاد؛ حیدریان، مریم و مرادی، سارا. (1397). تحلیل اثرات تمرکززدایی مالی و پیامدهای زیست‌محیطی آن در استان‌های ایران. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 12(41)، 133-159.
صادقی، حسین؛ صباغ‌کرمانی، مجید و شقاقی‌شهری، وحید. (1387). بررسی اثرات تمرکززدایی مالی بر کنترل فساد. مجله تحقیقات اقتصادی، 85.
علیزاده، محمد؛ فطرس، محمدحسن و گل‌خندان، ابوالقاسم. (1398). اثر تمرکززدایی مالی بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 24(79)، 67-105.
علیزاده، محمد و گل‌خندان، ابوالقاسم. (1394). آزمون فرضیه لویاتان برای اقتصاد ایران با استفاده از رهیافت گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM). فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 14، 141-166.
غفاری‌فرد، محمد؛ صادقی‌شاهدانی، مهدی؛ کمیجانی، اکبر و زاهدی‌وفا، محمدمهدی. (1393). تأثیر تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی مناطق مختلف ایران (یک رهیافت اقتصادسنجی فضایی). فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره 17، 125-142.    
گل‌خندان، ابوالقاسم. (1398). تحلیل فضایی تأثیر تمرکززدایی مالی بر نرخ مرگ ‌و میر در استان‌های ایران. راهبردهای مدیریت در نظام سلامت، 4(۳)، 196-185.
گل‌خندان، ابوالقاسم. (1398). تأثیر تمرکززدایی مالی بر آلودگی هوا در ایران در قالب یک الگوی تصحیح خطای برداری (VECM). محیط‌زیست و توسعه فرابخشی، 4(65)، 37-48.
گل‌خندان، ابوالقاسم؛ بابائی آغ‌اسمعیلی، مجید و محسنی‌نیا، رقیه. (1396). سنجش تأثیر غیرخطی تمرکززدایی مالی بر اندازه دولت در استان‌های ایران (رهیافت Cup-FM). فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 25(۸۲)، ۱۳۷-۱۱۱.
گل‌خندان، ابوالقاسم و محمدیان‌منصور، صاحبه. (1395). بررسی تأثیر تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب درحال‌توسعه: رهیافت دومرحله‌ای SGMM. فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، 13، 115-142.
گل‌خندان، ابوالقاسم و محمدیان‌منصور، صاحبه. (1399). تأثیر متقاطع تمرکززدایی مالی و فساد بر کسری بودجه در ایران: رویکرد رگرسیون هم‌انباشتگی کانونی (CCR). بررسی مسائل اقتصاد ایران، 7، 277-295.
نقیبی، محمد و تنهایی‌دیلمقانی، صاحبه. (1396). اثرات تمرکززدایی مالی بر شاخص توسعه انسانی در ایران. فصلنامه اقتصاد مالی، شماره 38، 121-138.
Arif, U., Usman, M. & Khan, F.N. (2021). Natural Resource Rents and Internal Conflict: the Role of Institutional Quality. The Singapore Economic Review, https://doi.org/10.1142/S0217590821500430
Baldwin, R.E. & Krugman, P. (2004). Agglomeration, Integration and Tax Harmonization. European Economic Review, 48(1), 1-23.
Bazzi, S. & Blattman, C. (2014). Economic Shocks and Conflict: The Evidence from Commodity Prices. American Economic Journal: Macroeconomics, 6, 1-38.
Bell, C. & Wolford, S. (2015). Oil Discoveries, Shifting Power, and Civil Conflict. International Studies Quarterly, 59, 517-530.
Brancati, D. (2006): Decentralization: Fueling the Fire or Dampening the Flames of Ethnic Conflict and Secessionism? International Organization, 60, 651-685.
Collier, P. & Hoeffler, A. (1998). On Economic Causes of Civil War. Oxford Economic Papers, 50, 563-573.
Elbadawi, I.A, & Soto, R. (2015). Resource Rents, Institutions, and Violent Civil Conflicts. Defence and Peace Economics, 26(1), 89-113.
Ezcurra, R. (2013). Fiscal Decentralization and Internal Conflict: An Empirical Investigation. Documentos de Trabajo - Lan Gaiak Departamento de Economía - Universidad Pública de Navarra 1310, Departamento de Economía - Universidad Pública de Navarra.
Ezcurra, R. (2018). Interregional Inequality and Civil Conflict: Are Spatial Disparities a Threat to Stability and Peace? Defence and Peace Economics, DOI: 10.1080/10242694.2018.1446621
Farzanegan, M.R., Lessmann, C. & Markwardt, G. (2018). Natural Resource Rents and Internal Conflicts: Can Decentralization Lift the Curse? Economic Systems. https://doi.org/10.1016/j.ecosys.
Farzanegan, M.R. & Zamani, R. (2022). The Effect of Corruption on Internal Conflict in Iran Using Newspaper Coverage. Defence and Peace Economics. 42(2), 186-205. https://doi.org/10.1080/10242694.2022.2108571
Gurr, T.R. (1970). Why Men Rebel. Princeton (NJ): Princeton University Press.
Homer-Dixon, T.F. (1999). Environment, Scarcity and Violence. Princeton: Princeton University Press.
Humphreys, M. (2005). Natural Resources, Conflict, and Conflict Resolution: Uncovering the Mechanisms. Journal of Conflict Resolution, 49, 508-537.
Hwang, I. (2012). The Impacts of Globalization on Internal Conflict. EPIK Journals, 3(3).
Koubi, V., Spilker, G., Böhmelt, T. & Bernauer, T. (2014). Do Natural Resources Matter for Interstate and Intrastate Armed Conflict? Journal of Peace Research, 51(2), 227–243.
Lessmann, C. (2012): Regional Inequality and Decentralization: An empirical Analysis. Environment and Planning, 44(6), 1363-1388.
Musayev, V. (2016). Externalities in Military Spending and Growth: The Role of Natural Resources as a Channel through Conflict, Defence and Peace Economics, 378-391. DOI:10.1080/10242694.2014.994833
Nochi Faha, D.R. (2021). Revisiting Natural Resources-Conflict Nexus. Resources Policy, Elsevier, vol. 70(C).
Oates, W.E. (1972), Fiscal Federalism, New York: Harcourt Brace Jovanovich.
Persson, T. & Tabellini, G. (1996). Federal Fiscal Constitutions: Risk Sharing and Moral Hazard. Econometric, 64(3), 623-646.
Rohner, D. (2017). Natural Resources and Conflict. https://doi.org/10.1057/978-1-349-95121-5_3061-2
Sini, S.; Abdul-Rahim, A.S. & Chindo, S. (2021). Does Natural Resource Influence Conflict in Africa? Evidence from Panel Nonlinear Relationship. Resources Policy, Elsevier, vol. 74(C).
Terasvirta, T. (2004). Smooth Transition Regression Modeling. in H. L¨utkepohl and M. Kratzig (Eds), Applied Time Series Econometrics, Cambridge University Press, Cambridge, 17, 507-552.
Themnér, L. & Wallensteen, P. (2012). Armed Conflict, 1946–2011. Journal of Peace Research, 49(4).
Tranchant, J.P. (2010). Does Fiscal Decentralization Dampen All Ethnic Conflicts? The heterogeneous Impact of Fiscal Decentralization on Local Minorities and Local Majorities, Working Paper, Munich Personal RePEc Archive.
Wick, K. & Bulte, E.H. (2006). Contesting Resources: Rent Seeking, Conflict and the Natural Resource Curse. Public Choice, 128(4), 457-476.
بررسی مسائل اقتصاد ایران
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19
فروردین 1402
صفحه 255-284

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 26 آذر 1401
  • تاریخ بازنگری: 20 اردیبهشت 1402
  • تاریخ پذیرش: 26 خرداد 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار