ارزیابی قوانین،‌ مقررات و اصول قیمت‏ گذاری نهادهای قیمت‏ گذار در ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه قم

2 دانشیار دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه قم

چکیده

هدف مقاله حاضر بررسی آثار قیمت‌گذاری ناشی از مداخله در مکانیسم قیمت و تکلیف نمودن بازار به اعمال قیمت‌های کف و سقف و یا استفاده از ضوابط قیمت‌گذاری، توسط نهادهای تنظیم‌گر می‌باشد. در این مقاله با بررسی نهادهای متولی و احصاء چالش‌های نظام قیمت‌گذاری کالاها و خدمات با استفاده از روشهای تحقیق(هنجاری و توصیفی- تحلیلی) به ارائه راهکارهای بهبود وضعیت موجود پرداخته خواهد شد. یافته‌های این مطالعه حاکی از آن است که علیرغم وجود 15 نهاد و سازمان دولتی و شبه دولتی تنظیم‌گر در حوزه قیمت­گذاری،‌ چالشهایی از جمله اتخاذ یک رویه واحد قیمت‌گذاری برای تمامی کالاها و با هر ساختاری همچنان در کشور وجود دارد.علاوه بر این داشتن رویکرد سرکوب قیمتی، قیمت­گذاری غیرمتوازن در چارچوب زنجیره ارزش به واسطه تفاسیر مختلف از قوانین در حوزه قیمت گذاری، تورم قوانین و مقررات و ... منجر به عدم توازن و ناهماهنگی در نحوه مداخله دولت و سایر نهادهای ذی ربط در طول زنجیره ارزش گروه‌های کالایی مختلف می‌شود که تبعات این تصمیم‌گیری در نوسان شدید قیمت،‌ متاثر ساختن قیمتهای نسبی و ... بروز خواهد کرد و باعث بی ثباتی در اقتصاد خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating the Laws, regulations and pricing principles of pricing regolatory agencies in Iran

نویسندگان [English]

  • hossien haroorani 1
  • seyed Hadi arabi 2
1 PhD student in Economics, Qom University
2 Associate Professor, Faculty of Economics and Management, Qom University
چکیده [English]

The purpose of this article is to investigate the effects of pricing resulting from interference in the price mechanism and obliging the market to apply floor and ceiling prices or the use of pricing criteria by regulators. Research (normative and descriptive-analytical) will provide solutions to improve the current situation. The purpose of this article is to investigate the effects of pricing resulting from interference in the price mechanism and obliging the market to apply floor and ceiling prices or the use of pricing criteria by regulators. Research (normative and descriptive-analytical) will provide solutions to improve the current situation.The findings of this study indicate that despite the existence of 15 governmental and quasi-governmental regulatory institutions and organizations in the field of pricing, challenges including adopting a single pricing procedure for all goods and with any structure, having a price suppression approach, pricing There are different interpretations of the rules, etc., which lead to inconsistencies in the way the relevant institutions intervene along the value chain of different commodity groups. The consequences of this decision will occur in severe price fluctuations, which will cause instability in the economy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pricing
  • price control
  • market regulation
  • price of goods and services
  • laws and regulations JEL Classification:D40
  • D46
  • R32
  • R48
1. بند (23) سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی مصوب 29/11/1392.
2. بند (و) ماده (99) و مواد (101) و (102) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران ( 1394 ـ 1390) مصوب 25/10/1389.
3. بند (ج) و (د) از مصوبه 48021 مورخ 16/4/1394 و همچنین بندهای (د)، (ه) و بند(و) ابلاغیه شماره 151780/60 رئیس کارگروه تنظیم بازار در خصوص نحوه تعیین قیمت کالا و خدمات مورخ 10/6/1397.
4. بهرامی، فهیمه(1396)، "نقدی بر دستورالعمل قیمت‌گذاری کالا و خدمات در کشور"، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، شماره ثبت350.
5. حسینی، سید شمس الدین؛ شفیعی، افسانه و خانی، داوود (1392) "نقش و جایگاه دولت در اقتصاد، از نظریه تا عمل"، تالیف، پیک نور.
6. دستورالعمل تبصره (1) ماده (101) قانون برنامه پنجم توسعه موضوع مصوبه شماره 16965/480071 مورخ 3/2/1391.
7. دستور العمل نرخ گذاری کالاها و خدمات صنفی،‌ سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان،‌ ابلاغ شده مورخ 01/07/1391 طی نامه 168739/60 مرکز امور اصناف و بازرگانان.
8. زارعی، محمد‌حسین؛ ربیعی، محمد(1393)، قیمت‌گذاری در پرتو مفهوم و نظریه‌های اقتصاد، ویژه‌نامه تحقیقات حقوقی،
9. زورار پرمه و همکاران (1389)، قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
10. صامعی،‌ ناصر و قاسمی،‌ بهروز؛ ‌(1385)،‌ "آسیب شناسی کنترل و نظارت در بازار ایران"،‌ تهران: نشر کلمه، صص 42-38.
11. ضرقامیان، مجید(1390). "بررسی سیاست ها و روش های قیمت‌گذاری محصولات داروئی با رویکرد تحلیل وضعیت داخلی ایران". پایان‌نامه کارشناسی ارشد،‌ تهران: دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت.
12. گلریز، حسن، (1368)، فرهنگ توصیفی لغات و اصطلاحات علوم اقتصادی، تهران: مرکز آموزش بانکداری، چاپ اول، ص 417.
13. ماده (4) قانون هدفمندکردن یارانه­ها مصوب 15/10/1388 مجلس شورای اسلامی.
14. ماده (4) دستورالعمل تبصره (1) بند (د) ماده (101) قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (94-1390).
15. مصوبه 48021 مورخ 16/4/1394ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها در خصوص مجوز افزایش قیمت در 15کالا و گروه کالایی.
16. مواد (44) و (45) قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل۴۴ قانون اساسی مصوب 12/09/1358.
17. موسویان، سید عباس؛ بهاری،‌ حسن(1392)،" مدل قیمت‌گذاری بازار کالاها و خدمات در اقتصاد مقاومتی "،‌ نشریه اقتصاد و بانکداری اسلامی، مدل قیمت‌گذاری بازار کالاها و خدمات در اقتصاد.
18. هادیفر، داود 1389. نهادهای حقوقی تنظیم مقررات؛ ساختار و سازوکار اجرایی، سازمان خصوصی‌سازی، چاپ اول.
19. یاوری، اسدالله (1393)، درآمدی بر مفهوم تنظیم‌گری حقوقی، مطالعات حقوق تطبیقی، دوره 5 شماره 2.
1. Booth, P., Bourne, R., Coyne, C. J., Coyne, R. L., Davies, S., Miller, R. C., Wellings, R. (2015). Price Controls and the Damage They Cause. London: Institute of Economic Affairs.
2. Bulow,J.(2009).Price controls and consumer surplus. www.paulklemperer.org
3. Bond, Philip and Goldstein(December 23, 2010), Itay, Government Intervention and Information Aggregation by Prices, University of Washington.
4. Corfe, Scott & Gicheva, Nicole (2017), Concentration not competition: the state of UK consumer markets, Social Markets Founation, London.
5. Deardorff, A.V.(2000). The Economics of Government Market Intervention, and Its International Dimension, Paper prepared for a Festschrift in honor of John H. Jac
6. Faith,O.D., Edwin,A.M.(2014). A Review of The Effect of Pricing Strategies on The Purchase of Consumer Goods.International Journal of Research in Management, Science & Technology. Vol. 2, No. 2.PP:88-102.
7. Friedman, D. D. (1990). Price Theory: An Intermediate Text, Southern Prestige Publishing Co.
8. Guasch, J. L., & Hahn, R. W. (1997). The Costs and Benefits of Regulation Some Implications for Developing Countries. World Bank, World Development Report, forthcoming in 1997.
9. Hathaway, K. (2007). The Potential Effects of Government Intervention in a Market Economy. Submitted by Financial Markets International of Washington, DC, and Mumbai, India.
10. Joskow, P. L.;Rose, N. L. (1989). The effect of economic regulation. Massachusetts: Handbook of Industrial Organization, Volume II, Edited by R. Schmalensee and R.D. Willig.
11. Laskowska, Elwira & Torgomyan, Sevak, 2016. "The Role of Government in the Housing Market," Problems of World Agriculture / Problemy Rolnictwa Światowego, Warsaw University of Life Sciences, vol. 16(31), pages 1-8, December.
12. Svensson, L. (2006). Comments on Jeffrey Frankel, “Commodity Prices and Monetary Policy” . www.princeton.edu/svensson.
13. Vinston,C. (2006). Government failure versus Market failure.AEI- booking joint center for regulatory studies.Washington,D.C.