استخراج نرخ ارز تعادلی پایدار در اقتصاد ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه اقتصاد دانشگاه غیردولتی خاتم

10.30465/ce.2022.38037.1700

چکیده

این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر نرخ ارز تعادلی پایدار حقیقی و تعیین میزان انحراف نرخ ارز بازار غیررسمی از آن پرداخته است. برای این بررسی یک مدل حداقل مربعات معمولی پوبا بکارگرفته شده و دوره زمانی مورد بررسی فصل اول 1369 تا فصل چهارم 1399است. بر اساس یافته‌های تحقیق، افزایش متغیرهای نسبت خالص دارایی‌‌های خارجی بانک مرکزی به تولید، بهره‌‌وری و نیز متغیر نسبت مازاد تراز تجاری به تولید، منجر به کاهش نرخ ارز تعادلی پایدار حقیقی خواهد شد و افزایش متغیر نسبت مخارج دولتی به تولید، منجر به افزایش آن می‌شود. محاسبات نشان می‌دهد از سال 1397 روند صعودی نرخ ارز تعادلی پایدار آغاز شده و از آن زمان تا انتهای سال 1399 انحراف ارزی در کشور همواره مثبت بوده است. هر چند شدت این انحراف به واسطه تحولات مختلف در این دوران شدت و ضعف داشته است. یکی از بحرانی‌ترین فصول در این دوره، فصل سوم سال 1399 بوده که انحراف ارزی در آن از 32 درصد نیز فراتر رفته است. بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده بر اساس مدل تخمین زده شده، با سناریوی تداوم وضعیت موجود، نرخ ارز تعادلی تابستان 1400، بیش از 25 هزار تومان برآورد شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Estimation of Permanent Equilibrium Exchange Rate in Iran

نویسنده [English]

  • sholeh Bagheri pormehr
Assistant Professor, Department of Economics, Khatam University
چکیده [English]

This article examines factors that affect the Real Permanent Equilibrium Exchange Rate and determines the degree of deviation of the informal market exchange rate from it. For this study, a Dynamic Ordinary Least Square Model is applied for the period of 1369Q:1-1399Q:4. According to the research findings, increasing net ratio of foreign assets of the central bank to production, productivity and also the ratio of trade surplus to production, lead to a decrease in the real Permanent Equilibrium Exchange Rate and increasing ratio of expenditures government to production leads to an increase in it.
Also, calculations show that since 1397, the upward trend of the Permanent Equilibrium Exchange Rate has started and since then until the end of 1399, the currency deviation in the country has always been positive. One of the most critical seasons in this period was the third quarter of 1399, in which the currency deviation has exceeded 32%. According to the forecasts made based on the estimated model, with the scenario of the continuation of the current situation, the equilibrium exchange rate of the summer of 1400 has been estimated at more than 25 thousand Tomans.

کلیدواژه‌ها [English]

  • exchange rate
  • permanent equilibrium exchange rate
  • dynamic ordinary least square model
  • exchange rate deviations
  • Foreign exchange reserves JEL Classification:: F31
  • F39
  • C19
  • E31

مراجع

بانک اطلاعاتی سری‌های زمانی اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، http://tsd.cbi.ir.
باقری پرمهر، شعله؛ موسوی نیک، هادی (1391)، "بررسی عوامل تعیین کننده نرخ ارز تعادلی و ریشه یابی تحولات اخیر بازار ارز در اقتصاد ایران"، مرکز پژوهش­های مجلس، شماره مسلسل 12804.
دل­انگیزان، سهراب؛ سهیلی، کیومرث و مینو محمدی (1394)، "برآورد انحراف در نرخ ارز اسمی تعادلی اساسی ریال در مقابل دلار امریکا"، پژوهش­های اقتصادی پولی و مالی، سال. ۲۲, شماره ۹.
عزیزی، زهرا؛ هادیان، ابراهیم (1391)، "برآورد میزان انحرافهاى نرخ ارز حقیقى از مقادیر تعادلى آن در ایران با استفاده از 1 رگرسیون انتقال ملایم"، فصلنامه علمی-پژوهشی برنامه و بودجه، سال 17، بهار 1391.
نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در دوران مختلف.
نصراللهی، خدیجه؛ مقدس­فر، سمانه و محمد مستولی­زاده (1392)، " تعیین نرخ تعادلی ارز و تأثیر انحرافات آن از نرخ واقعی بر بخشهای چهارگانه اقتصاد ایران"، مجله اقتصادی، شماره 9 و 10، آذر 1392.
مهرآرا، محسن (1385)، "برآورد نرخ ارز حقیقی تعادلی در اقتصاد ایران"، پژوهشنامه اقتصادی تابستان 1385; شماره 2 (پیاپی 21)، ص­ص167-208.
دمیری، محمد هادی، سعیدی، پرویز، دیده­خانی، حسین و عباسی، ابراهیم (1399)، "مدلسازی نوسانات نرخ ارز با رویکرد پویایی­های سیستم"، نشریه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، تابستان 1399، شماره 43.
Bella, G; Mark, L; Martin, A (2007), "Assessing Competitiveness and Real Exchange Rate Misalignment in Low-Income Countries", IMF Working Paper Policy Development and Review Department.
Bayoumi, T,  Clark, p; Symansky, S and Taylor, M, (1994)), "The Robustness of Equilibrium Exchange Rate Calculations to Alternative Assumptions and Methodologies in Estimating Equilibrium Exchange Rates, Institute for International Economic.
Baillie, R.T., and Pecchenino, R.A., (1991), "The Search for Equilibrium Relationships in International Finance: the Case of Monetary Model", Journal of International Money and Finance, Vol. 10, pp. 582-593.
Chen, X; MacDonald, R (2014), " Measuring the Euro-Dollar Permanent Equilibrium Exchange Rate using the Unobserved Components Model ", Stirling Economics Discussion Paper 2014-12.
Jeff Chen & Wende Deng & David Kemme, (2008), "Yuan Real Exchange Rate Undervaluation, 1997-2006. How Much, How Often? Not Much, Not Often," William Davidson Institute Working Papers Series wp934, William Davidson Institute at the University of Michigan.
Chinn, M.D., and Meese, R.A., (1995), "Banking on Currency Forecasts: How Predictable is Change in Money?", Journal of International Economics, Vol. 38, pp. 161-178.
Clark, P.B. and R. MacDonald, (1999), "Exchange Rates and Economic Fundamentals: A Methodological Comparison of BEERs and FEERs in R. MacDonald and J Stein (eds) Equilibrium Exchange Rates", International Monetary Fund, March 1998.
Cushman, D.O., (2000), "The Failure of the Monetary Exchange Rate Model for the Canadian-U.S. Dollar", Canadian Journal of Economics, Vol. 33, pp. 591-603.
Engel, Charles and John H. Rogers, (1996), "How wide is the border?", American Economic Review 86, 1112-1125.
Harvey, A., Henry, S.G.B., Peter, S., Wren-Lewis, S., (1986). Stochastic trends in dynamic regression models: An application to the employment-output equation. Economic Journal 96, 975-985.
Iimi, A (2006), "Exchange Rate Misalignment: An Application of the Behavioral Equilibrium Exchange Rate (BEER) to Botswana", IMF working paper, 06/140.
Mark, N.C., (1995), "Exchange Rates and Fundamentals: Evidence on Long-Horizon Predictability", American Economic Review, Vol. 85, pp. 201-218.
Rabanal, P. & Tuesta, V. (2012), "Nontradable Goods and the Real Exchange Rate", Open Economies Review .
Ravallion, M (2013), "Price levels and economic growth: making sense of the revisions to data on real incomes", Review of Income and Wealth 59(4): 593-613.
Rochester, L (2013), " Estimating Jamaica’s Fundamental Equilibrium Exchange Rate", Bank of Jamaica.
Shehu, A (2007), “Real Exchange Rate Misalignment: An Application of Behavioral Equilibrium Exchange Rate (BEER) to Nigeria”, MPRA Paper.
Siregar, R (2011), " The Concepts of Equilibrium Exchange Rate: A Survey of Literature", The South East Asian Central Banks.
Stein, J.L., (1994), "The Natural Real Exchange Rate of the US Dollar and Determinants of Capital Flows", Institute for International Economics, Washington, D.C.
WILSON, B (2009), "The Monetary Approach to Exchange Rates: A Brief Review and Empirical Investigation of Debt, Deficit, and Debt Management: Evidence from the United States", The Journal of Business Inquiry 2009, 8, 1, 83-99.
U.S. Department of Commerce: Bureau of Economic Analysis.
www.imf.org
Wang, Y., Hui, X. and Soofi, A., (2007), "Estimating Renminbi Equilibrium Exchange Rate", Journal of Policy Modeling 29, 417-429

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 بهمن 1400
  • تاریخ بازنگری: 10 خرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 01 تیر 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار