مدلسازی اثرات تکانه‌های قیمت نفت و ارتقای تکنولوژی تولید آن بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران: رویکرد DSGE

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی

2 دکتری اقتصاد نفت و گاز، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی

10.30465/ce.2021.36053.1649

چکیده

نقش و جایگاه کلیدی صنعت نفت در اقتصاد ایران موجب شده که تکانه‌های وارد بر این صنعت، بر کل اقتصاد اثرگذار باشد. از‌این‌رو، در این مطالعه سعی شده که با طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE)، اثرات تکانه‌های قیمت نفت و ارتقای تکنولوژی تولید آن، بر متغیرهای کلان اقتصادی بررسی ‌شود. دراین‌راستا، برای برآورد پارامترها از داده‌های سال‌های 1352-1396 استفاده شده است. طبق نتایج به‌دست آمده، هر دو تکانه‌، اثر مثبت و معنی‌داری بر سرمایه‌گذاری نفتی، اشتغال، مخارج دولت، مصرف و اثر منفی بر سرمایه‌گذاری و GDP غیرنفتی دارد. تکانه مثبت قیمت نفت، بر تولید و صادرات نفت و GDP کل، اثر منفی دارد، اما اثر تکانه تکنولوژی بر این متغیرها مثبت است. با توجه به نقش مهم تکانه‌های تکنولوژی بر صنعت نفت و اقتصاد کلان، ارتقای تکنولوژی و توجه به جنبه‌های توسعه توان علمی و فنی این صنعت باید در دستور کار قرار گیرد. همچنین به‌دلیل اینکه هر دو تکانه، اثر منفی بر تولید و سرمایه‌گذاری بخش غیرنفتی دارند، می‌توان گفت که درآمدهای نفتی نه تنها در جهت تقویت بخش غیرنفتی نبوده، بلکه موجب تضعیف آن شده است. بنابراین بازنگری اساسی در مدیریت منابع صندوق و اختصاص سهم بیش‌تری از تسهیلات به بخش غیرنفتی، ضروری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Modeling the effects of oil price and It's production technology shocks on Iran's macroeconomic variables: DSGE approach

نویسندگان [English]

  • Hossein Tavakolian 1
  • Teimor mohammadi 1
  • younes khodaparast 2
1 Associate Professor of Economics, Faculty of Economics, University of Allameh Tabatabaee
2 Ph.D. in Oil and Gas Economics, Faculty of Economics, University of Allameh Tabatabaee
چکیده [English]

The Key Role of the Oil Industry in the Iranian Economy Has Caused the Shocks in This Industry to Affect the Entire Economy. In this Study, We have investigated the Effects of Oil Price and Production Technology Shocks on Macroeconomic Variables by Designing a Dynamic Stochastic General Equilibrium (DSGE) Model. This Model Includes the Household, Firm, Oil, National Development Fund, Government, and Foreign Sectors and the Data of the Years 1352-1396 have been used to Estimate the Parameters. The Results have shown that Oil Price and Technological Shocks have a Positive and Significant Effect on Oil Investment, Employment, Consumption, Government Expenditure, and a Negative Effect on non-oil Investment and GDP. According to Negative Consequence of Oil Price and Technological Shocks on Macroeconomic Situation, Oil Revenue Weaken non-oil Sector. Contrary to Technological Sock, Oil Price Shock has a Negative Impact on Oil Production and Export. The Macroeconomics Mechanism explains that at First Steps Inflation Would Stable Due to the Inflow of Oil Revenues and Increased Imports but then it will Increase Due to High Liquidity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • DSGE Model
  • Oil Industry
  • Technology Shock
  • Oil Price Shock
  • Macroeconomic Variables JEL Classification: O13
  • Q31
  • Q43 

مراجع

 اصغرپور، حسین و برادران خانیان، زینب (1397)، اثرات نامتقارن درآمد‌های نفتی بر کسری بودجه دولت در ایران: رویکرد رگرسیون کوانتایل، بررسی مسائل اقتصاد ایران، 5(2)، 1-27.
 التجائی، ابراهیم و ارباب افضلی، محمد (1393)، بررسی تأثیرات نامتقارن شوک‎های قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران، بررسی مسائل اقتصاد ایران، 1(1)، 1-26.
 امیرقدسی و همکاران (1395)، آسیب شناسی عدم توفیق توسعه تکنولوژیک صنعت نفت ایران از طریق مطالعه تطبیقی با کشور نروژ، مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 6(21)، 183-209.
پرمه و همکاران (1395)، بررسی اثر تکانه‌های اقتصادی بر متغیرهای کلان بخش کشاورزی با استفاده از مدل تعادل عمومی پویای تصادفی، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، (80)، 75-118.
توکلیان، حسین و صارم، مهدی (1396)، الگوهای DSGE در نرم‌افزار Dynare (الگوسازی، حل و برآورد مبتنی بر اقتصاد ایران)، تهران، انتشارات پژوهشکده پولی و بانکی.
خیابانی، ناصر و امیری، حسین (1393)، جایگاه سیاستهای پولی و مالی ایران با تأکید بر بخش نفت با استفاده از مدل‌های DSGE، 14(54)، 133-۱7۳.
درخشان، مسعود، تکلیف، عاطفه (1394)، انتقال و توسعه فناوری در بخش بالادستی صنعت نفت ایران: ملاحظاتی در مفاهیم، الزامات، چالش‌ها و راهکارها، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 4(14)، 33-88.
 دمیری و همکاران (1396)، تأثیر تکانه نفتی بر تراز تجاری و متغیرهای کلان اقتصاد ایران با استفاده از یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 6(23)، 35-60.
صیادی و همکاران (1395)، تکانه‌های تصادفی و مدیریت درآمدهای نفتی در ایران، رویکرد تعادل عمومی تعصادفی پویا (DSGE)، پژوهشنامه اقتصادی، 16(61)، 33-80.
عباسیان و همکاران (1396)، اثرات غیرخطی درآمدهای نفتی بر رفاه اجتماعی در ایران، فصلنامة علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، 17(6)، 39-71.
کیانی و همکاران (1398)، تاثیر منشاء تکانه های قیمت نفت برپویایی های اقتصاد کلان در یک کشور عمده صادرکننده نفت: یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی باز، تحقیقات مدلسازی اقتصادی، ۱۰(۳۸) :۷-۴۴.
منظور داود، تقی پور انوشیروان (1394)، تنظیم یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE) برای اقتصاد باز کوچک صادرکننده نفت: مورد مطالعه ایران، فصلنامه پژوهش‌ها وسیاست‌های اقتصادی، ۲۳(۷۵) :۷-۴۴.
نادمی، یونس، صداقت کالمرزی، هانیه (1397)، بررسی اثر شوک‌های قیمتی نفت و تحریم‌های اقتصادی بر رژیم های بیکاری در ایران با استفاده از رهیافت مارکوف سوئیچینگ، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 7(26)، 131-156.
ولی‌بیگی، حسن و همکاران (1396)، تحلیل اثر سیاست‌های پولی و مالی بر تجارت خارجی در ایران با رویکرد DSGE، پژوهشنامه بازرگانی، 21(83)، 1-34.
Adolfson, M., Laséen, S., Lindé, J., & Villani, M. (2007). Bayesian estimation of an open economy DSGE model with incomplete pass-through. Journal of International Economics, 72(2), 481-511.
 Balke, N. S., & Brown, S. P. (2018). Oil supply shocks and the US economy: An estimated DSGE model. Energy policy, 116, 357-372.
 Beckmann, J., Czudaj, R., & Arora, V. (2017). The relationship between oil prices and exchange rates: theory and evidence. US Energy Information Administration working paper series, 1-62.
 Bergholt, D., & Larsen, V. (2016). Business cycles in an oil economy: Lessons from Norway.
 Bergholt, D., Larsen, V. H., & Seneca, M. (2019). Business cycles in an oil economy. Journal of International Money and Finance, 96, 283-303.
 Bodenstein, M., Erceg, C. J., & Guerrieri, L. (2011). Oil shocks and external adjustment. Journal of International Economics, 83(2), 168-184.
 Calvo, G. A. (1983). Staggered contracts and exchange rate policy. In Exchange rates and international macroeconomics (pp. 235-258). University of Chicago Press.
 Chen, S. S., & Chen, H. C. (2007). Oil prices and real exchange rates. Energy Economics, 29(3), 390-404.
Dai, M., & Xu, J. (2017). Firm-specific exchange rate shocks and employment adjustment: Evidence from China. Journal of International Economics, 108, 54-66.
Gali, J., & Monacelli, T. (2005). Monetary policy and exchange rate volatility in a small open economy. The Review of Economic Studies, 72(3), 707-734.
Habib, M. M., Buetzer, S., & Stracca, L. (2016). Global Exchange Rate Configurations: Do Oil Shocks Matter? IMF Economic Review 64: 443-470.
 Hou, K., Mountain, D. C., & Wu, T. (2016). Oil price shocks and their transmission mechanism in an oil-exporting economy: A VAR analysis informed by a DSGE model. Journal of International Money and Finance, 68, 21-49.
 Khan, H., & Tsoukalas, J. (2011). Investment shocks and the comovement problem. Journal of Economic Dynamics and Control, 35(1), 115-130.
 Kamps, A., & Beck, R. (2009). Petrodollars and imports of oil exporting countries, ECB Working Paper No. 1012, 1-38.
 Mukhtarov, S., Aliyev, S., & Zeynalov, J. (2020). The Effect of Oil Prices on Macroeconomic Variables: Evidence from Azerbaijan. International Journal of Energy Economics and Policy, 10(1), 72-80.
 Oladunni, S. (2020). Oil Price Shocks and Macroeconomic Dynamics in an Oil-Exporting Emerging Economy: A New Keynesian DSGE Approach, CBN Journal of Applied Statistics, 11(1), 1-34.
 Peiris, S. J., & Saxegaard, M. (2010). An Estimated Dynamic Stochastic General Equilibrium Model for Monetary Policy Analysis in Mozambique. IMF staff papers, 57(1), 256-280.
Salisu, A. A., Isah, K. O., Oyewole, O. J., & Akanni, L. O. (2017). Modelling oil price-inflation nexus: The role of asymmetries. Energy, 125, 97-106.
Tabarraei, M. H. R., Ghiaie, H., & Shahmoradi, A. (2018). Business cycle with bank intermediation in oil economies. International Monetary Fund.
Zubair, A. (2019). Multisector small open economy DSGE model for oil exporting countries: The case of Nigeria (Doctoral dissertation, Cardiff University).
Zhao, L., X. Zhang, S. Wang, and S. Xu .(2016.) The effects of oil pricehocks on output and inflation in China, Energy Economics, 53, 101-110.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 اردیبهشت 1400
  • تاریخ بازنگری: 12 مهر 1400
  • تاریخ پذیرش: 04 آبان 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار