اقتصاد ترجمه: برآورد تابع درآمدی مترجمان ادبی ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ترجمه، دانشگاه اصفهان

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکدۀ زبان‌های خارجی، دانشگاه اصفهان

3 استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکدۀ زبان‌های خارجی، دانشگاه اصفهان

چکیده

در ادبیات اقتصاد فرهنگ، نویسندگان در دستۀ هنرمندان قرار می­گیرند، اما اقتصاددانانِ فرهنگ به رغم وجوه مشترکِ فراوان میانِ مترجمان ادبی و نویسندگان در بازارِ کار، مترجمان را تقریباً نادیده گرفتند. این مقاله قصد دارد با بهره‌گیری از پژوهش‌های اقتصاددانانِ فرهنگ درباره‌ی بازار کار هنرمندان و معدود مطالعاتِ اجتماعی-اقتصادیِ پژوهشگرانِ مطالعاتِ ترجمه، ویژگی‌هایی را بیابد که درآمد مترجمان ادبی ایران را به بهترین نحو توضیح دهند. هدفِ ضمنیِ این مقاله ایجادِ پیوند میانِ ترجمه‌پژوهی و اقتصادِ فرهنگ است. ناگفته پیداست پژوهش‌های بیشتر درباره‌ی بازارِ کار مترجمان از یک طرف و بازار کارِ هنرمندان از طرفِ دیگر می‌توانند به فهمِ هم‌دیگر کمک کنند و نهایتاً هر دو حوزه به غنای بیشتری دست یابند. واکاوی‌های اولیه‌ی داده‌های به دست آمده از مصاحبه با 118 مترجمِ ادبی وجوهِ اشتراکِ برجسته‌ای میان بازار کارِ آن‌ها و بازار کار هنرمندان نشان می‌دهد، از جمله درآمدِ پایین، چندپیشگی، و نقشِ کم‌رنگِ تحصیلاتِ آکادمیک. نتایجِ تحلیلِ رگرسیون چندگانه روشن کرد که از میانِ تجربه، تحصیلاتِ عالی، فاصله‌ی شغلی، ساعتِ کاری، جوایزِ دریافتی، عضویت در هیئت داوریِ جوایز و هیئت تحریریه‌ی مجلات ادبی، تنها متغیری که اثر مستقیم و مثبت بر درآمد مترجم می‌گذارد تعدادِ جوایزِ دریافتیِ اوست. تحصیلاتِ عالی و ساعاتِ کاری اثر مستقیم و منفی دارند و مترجمانِ ادبیِ مرد و مترجمان ادبیِ تهران‌نشین به ترتیب از مترجمانِ ادبیِ زن و مترجمانِ ادبیِ ساکنِ شهرهای دیگر درآمدِ بیشتری کسب می‌کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Economics of Translation: Estimating the Earnings Function of Iranian Literary Translators

نویسندگان [English]

  • Leila Mirsafian 1
  • Hossein Pirnajmuddin 2
  • Dariush Nejadansari 3
1 d
2 d
3 d
چکیده [English]

Literary translators seem to share a lot with artists, especially in their labor markets, however, cultural economists studying artistic labor markets have rarely, if at all, included translators in their studies, probably because cultural economics, unlike translation studies, originated and flourished in countries whose languages belonged to the center of the global system of translations, where the ratio of translations to book publications is strikingly low. Drawing on the artistic labor market research by cultural economists and the few socioeconomic studies conducted by translation studies scholars, this paper aims at finding the features that best explain the literary translation income. Preliminary analysis of the data collected in interviews with 118 Iranian literary translators showed remarkable similarities with artists regarding their labor markets: low income, multiple job holdings, and the weak role of formal education, among others. The results of the multiple regression analysis indicated that the only variable – among experience, education, job distance, hours worked, awards, and membership of award jury and editorial board – with a direct positive effect was the number of awards received by the translator. However, the variables of higher education and monthly hours worked had direct negative effect, with female translator and those not living in the capital Tehran earning less than their counterparts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural Economics
  • Economics of translation
  • Literary translators' earnings
  • Translators' labor market
  • Translation studies
Abbing, H. (2002). Why Are Artists Poor? The Exceptional Economy of the Arts. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Alper, N. O., & Wassall, G. H. (2006). Artists' careers and their labor markets. In V. Ginsburgh, & D. Throsby, Handbook of the Economics of Art and Culture, Volume 1 (pp. 813-864). Elsevier. doi:10.1016/S1574-0676(06)01023-4
Bourdieu, P. (1986). Forms of capital. In J. G. Richardson, Handbook of theory and research for the sociology of education (pp. 241-255). Retrieved from http://faculty.georgetown.edu/irvinem/theory/Bourdieu-Forms_of_Capital.html
Casanova, P. (2002, September). Consécration et accumulation de capital littéraire. Actes de la recherche en sciences sociales. Traductions: les échanges littéraires internationaux, 144(4), 7-20. doi:10.3917/arss.144.0007
Chan, A. (2008). Information economics, the translation profession and translator certification (Doctoral dissertation, Intercultural Studies Group, Universitat Rovira i Virgili, Tarragona, Spain). Retrieved from http://tdx.cat/handle/10803/8772
Chesterman, A. (2009). The name and nature of translator studies. Hermes – Journal of Language and Communication Studies, 42, 13-22. doi:10.7146/hjlcb.v22i42.96844
Financial Tribune. (2017, December 25). Iran’s Women Labor Force Participation Lowest Worldwide. Retrieved from Financial Tribune: https://financialtribune.com/node/78671
Fock, H., Haan, M., & Lhotová, A. (2008). Comparative income of literary translators in Europe. Brussels: Conseil Européen des Associations de Traducteurs Littéraires. Retrieved from http://www.ceatl.eu/docs/surveyuk.pdf
Frank, Robert and Philip Cook. 1995. The Winner-Take-All Society: Why the Few at the Top Get So Much More than the Rest of Us. New York: The Free Press.
Frey, B. S. (1997). Not just for the money. An economic theory of personal motivation. Cheltenham, UK: Edward Elgar Publishing Company.
Gazzola, M., Grin, F., & Wickström, B.-A. (2016). A concise bibliography of language economics. In M. Gazzola, & B.-A. Wickström, The economics of language policy (pp. 53-92). Cambridge, MA: The MIT Press.
Heilbron, J., & Sapiro, G. (2007). Outline for a sociology of translation: current issues and future prospects. In M. Wolf, & A. Fukari, Constructing a sociology of translation (pp. 93-107). Amsterdam: John Benjamins. doi:10.1075/btl.74.07hei
Heilbron, J., & Sapiro, G. (2016). Translation: Economic and Sociological Perspectives. In V. Ginsburgh, & S. Weber, The Palgrave Handbook of Economics and Language (pp. 373-402). London: Palgrave Macmillan. doi:10.1007/978-1-137-32505-1_14
ILO. (2019, April). Labor force participation rate, female. Retrieved from The World Bank: https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.CACT.FE.ZS
Menger, P. M. (2001). Artists as workers: theoretical and methodological challenges. Poetics, 28(4), 241-254. doi:10.1016/S0304-422X(01)80002-4
Menger, P. M. (2006). Artistic labor markets: contingent work, excess supply and occupational risk management. In V. Ginsburgh, & D. Throsby, Handbook of the economics of art and culture, volume 1 (pp. 765-811). Elsevier. doi:10.1016/S1574-0676(06)01022-2
Mincer, J. (1974). Schooling, Experience and Earnings. New York: National Bureau of Economic Research.
Pym, A., Grin, F., Sfreddo, C., & Chan, A. (2012). The status of the translation profession in the European Union. European Commission.
Rosen, Sherwin. 1981, December. “The Economics of Superstars.” The American Economic Review 71(5): 845-858.
Santos, F. (1976). Risk, uncertainty and the performing artist. In M. Blaug, The Economics of the Arts (pp. 243 - 259). London: Robertson.
Throsby, D. (1992). Artists as workers. In R. Towse, & A. Khakee, Cultural Economics (pp. 201-208). Berlin: Springer. doi:10.1007/978-3-642-77328-0_20
Throsby, D. (1994a). A Work-Preference Model of Artist Behaviour. In A. Peacock , & Rizzo, I., Cultural economics and cultural policies (pp. 69-80). The Netherlands: Kluwer Academic Publishers. doi:10.1007/978-94-011-1140-9_6
Throsby, D. (1994b, March). The production and consumption of the arts: a view of cultural economics. Journal of Economic Literature, 32(1), 1-29.
Throsby, D., & Petetskaya, K. (2017). Making Art Work: A summary and response by the Australia Council for the Arts. Australia Council for the Arts. Retrieved from https://australiacouncil.gov.au/research/making-art-work/
Throsby, D., & Zednik, A. (2010). Do you really expect to get paid? New South Wales: Australia Council for the Arts. Retrieved from http://www.australiacouncil.gov.au/workspace/uploads/files/research/do_you_really_expect_to_get_pa-54325a3748d81.pdf
Throsby, D., & Zednik, A. (2011, March). Multiple job-holding and artistic careers: some empirical evidence. Cultural Trends, 20(1), 9-24. doi:10.1080/09548963.2011.540809
Towse, R. (2001). Partly for the money: rewards and incentives to artists. Kyklos, 54, 473-490. doi:10.1111/1467-6435.00165
Towse, R. (2006). Human capital and artists’ labour markets. In V. Ginsburgh, & D. Throsby, Handbook of the Economics of Art and Culture, Volume 1 (pp. 865-894). Elsevier. doi:10.1016/S1574-0676(06)01024-6
Towse, R. (2014). Advanced introduction to cultural economics. Cheltenham, UK: Edward Elgar.
Towse, Ruth 2010. A Textbook of Cultural Economics. Cambridge: Cambridge University Press.
Venuti, L. (1995). The translator’s invisibility. A history of translation. London and New York: Routledge.
Wassall, G., & Alper, N. (1985, June). Occupational characteristics of artists: a statistical analysis. Journal of Cultural Economics, 9(1), 13-34. doi:10.1007/BF02267486
Withers, G. (1985, December). Artists’ subsidy of the arts. Australian Economic Papers, 24(45), 290–295. doi:10.1111/j.1467-8454.1985.tb00117.x
دادگر، یدالله (1395). پیش درآمدی بر ملاحظات میان‌رشته‌ای اقتصاد. مجله اقتصادتطبیقی،پژوهشگاهعلومانسانیومطالعاتفرهنگی، سال سوم، شمارة دوم، پاییز و زمستان. 45-71
شهبازیان، الف.، عبداللهی، م.، عینیان، م.، و کاویانی، ز. (19 آذر 1397). برآورد خط فقر در شش ماه نخست 1397.  https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1090439
متوسط درآمدِ کارکنان دولت چه قدر است. (26 دی 1396). https://www.khabaronline.ir/news/746264
وفایی، ص. (1394). مترجمی نباید تنها شغل مترجمان باشد / کتابخوانی کم و ممیزی زیاد است. خبرگزاری مهر: https://www.mehrnews.com/news/2871842